Muzeum Narciarstwa w Oslo

Będąc na wycieczce w Oslo, koniecznie zajrzyjcie do Muzeum Narciarstwa w Holmenkollen. To bardzo ciekawa wystawa i najstarsza na świecie kolekcja pokazująca historię sprzętu narciarskiego od najstarszych nart z różnych regionów Norwegii po najnowsze, często eksperymentalne modele (są BBRy i inne deski "snowboardowo-surfingowe"). Gdybyście jednak nie mieli okazji, zapraszam do przejrzenia moich notatek i zdjęć.

Laponia

Lapończycy od wieków znani byli z umiejętności szybkiej jazdy na nartach. Wzdłuż wybrzeża używano krótkich, pokrytych futrem nart. W głębi kraju, gdzie klimat jest stabilny i zimny, używano długich nart, a futro przyczepiano do nart tylko w razie potrzeby. Narty wykonywano zazwyczaj z brzozy.

Norwegia Środkowa

W Trøndelag również wykorzystywano brzozę do konstruowania nart. Zazwyczaj były one ozdabiane, a kształt dzioba jest typowy dla tego obszaru. Długie, wąskie narty dobrze nadawały się na górskie płaskowyże. Prezentowane narty pochodzą z XIX wieku, z Møre, Leksvik, Selbu i Rørøs.

Nordland

Powyżej jedna z dwóch najbardziej znanych par nart z Nordland, zwanych Rana. Pochodzą z końca XIX wieku i są wykonane z brzozy. Narty mają szeroki i głęboki rowek pod spodem, są spiczaste i nieco zakrzywione z tyłu. Jeśli dziób się złamał, nartę można było odwrócić.

Te narty były używane do polowań na wilki. Były szerokie, dzięki czemu nie zapadały się głębokim i luźnym śniegu.

Hedmark

Narty z Osterdal składały się z jednej długiej na ok. 3 metry narty i jednej krótkiej, zwanej "andor". "Andor", około metr krótsza, miała przyczepione do ślizgu futro łosia i służyła do odpychania się. Długa narta, zwykle na lewej nodze, służyła do poślizgu. W wojsku używano tego typu nart od XVII wieku, ale koncepcja jest znacznie starsza. W niektórych częściach Hedmark używano takich nart aż do 1930 roku.

Telemark

Większość starych nart z tego regionu była wypukła. W latach 80-tych XIX wieku standardem stał się wklęsły kształt, który umożliwiał ostre zakręty. Ten model nart wkrótce zyskał popularność na całym świecie. Większość nart z tego regionu jest wykonana z drewna sosnowego, jednak narty z najbardziej południowej części Norwegii produkowano zazwyczaj z drewna dębowego. Na zachodnim wybrzeżu w zasadzie nie używano nart ze względu na łagodne zimy i stromy teren. Preferowano raczej prymitywne "deski sosnowe".

Kijki

Do około 1890 roku używano tylko jednego kijka. Był on długi i solidny, aby narciarz mógł hamować i utrzymywać równowagę. Kijki zazwyczaj wykonywano z jodły, jesionu lub brzozy i doczepiano talerzyk z drewna, kości lub rogu. Niektóre pełniły również inne funkcje: górny koniec mógł być w kształcie małego naczynia do picia lub łopaty. Te drugie wykorzystywane były przez lapońskich pasterzy do wydobywania spod śniegu paszy dla reniferów. Kijki mogły być wyposażone też w ostrze do polowań na niedźwiedzie. Niektóre były pięknie zdobione inicjałami lub datami.

Wiązania

W najstarszych nartach wiązaniem był tylko kawałek skóry lub gałęzi owinięty wokół palców. Lapończycy już od wieków korzystali z wiązań pięty. Mieszkańcy Telemarku zaczęli używać wikliny do wiązania pięty w latach 60-tych XIX wieku. W 1890 roku zaczęto stosować wiązania z trzciny. Fritz Huitfieldt opatentował swoje słynne wiązania w 1897 roku, ulepszone o mechanizm napinający Hoyer-Ellefsena w 1904 r. Wiązania przeznaczone do narciarstwa biegowego zostały wprowadzone w 1913 roku, a do skoków i narciarstwa alpejskiego w 1930 r.

Więcej na temat Muzeum Narciarstwa oraz Holmenkollen można przeczytać na oficjalnej stronie.